کارفرما: سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران
هدف پروژه:
– شروعی برای رواج خدمات پاراترانزیت استاندارد در شهر تهران
– پوشش سفرهای کاری منظم با استفاده از خدمات همپیمایی و کاهش سفرهای تک سرنشین
– ارائه تعاریف و دستورالعمل‌هایی جهت پیاده‌سازی خدمات همپیمایی در شهر تهران
فرآیند ایجاد یک سیستم همپیمایی شخصی
خروجی های پروژه:
– تهیه فرم‌های اولیه جهت ثبت مشخصات متقاضیان
– طراحی سایت همپیمایی جهت مراجعه متقاضیان و ثبت مشخصات فردی و سفر خود
– شناسایی مناطقی در سطح شهرتهران که قابلیت استقبال از خدمات همپیمایی را دارند.
– محاسبه هزینه سفر با خودرو شخصی
– برآورد نرخ کرایه و یا هزینه سفر در سیستم همپیمایی با خودرو سواری و ون
– ارائه ضوابط و قوانین اجرای همپیمایی
– تعیین صلاحیت‌های لازم برای انجام فعالیت‌های مختلف توسط شرکت‌های خصوصی
شرح پروژه:
- پیاده‌سازی سیستم همپیمایی، در هر شهری با سفرهای کاری منظم ، قابل اجرا است و مطالب عنوان شده در این مطالعه کاملا قابلیت تعمیم و اجرا در دیگر شهرها را دارد.
یکی از خدمات نوین شبه همگانی که طی چندین دهه اجرای موفق در شهرهای پیشرفته دنیا، تأثیر مثبت خود را بر شرایط ترافیکی موجود در سطح شهرها به اثبات رسانده‌است، خدمات همپیمایی می‌باشد. این خدمات با هدف کلی کاهش تردد اتومبیل‌های تک سرنشین در سطح شهر پایه‌ریزی شده و هم اکنون به عنوان یکی از خدمات مهم شبه همگانی مورد توجه بسیاری از متولیان امر است.
این خدمات به دو دسته کلی همپیمایی با خودروی سواری و همپیمایی با خودروی ون تقسیم می‌شوند و با این که هر دو دسته دارای تعاریف و اهداف مشترکی می‌باشند ولی در کل ساختار عملکردی متفاوتی دارند، خدمات همپیمایی با خودروی شخصی در رده خدمات شخصی و خدمات همپیمایی با خودروی ون در دسته خدمات شبه‌همگانی نیمه‌عمومی در ساختار حمل‌و‌نقل یکپارچه درون شهری رد‌ه‌بندی می‌شوند.
در این مطالعه سعی شده تمامی جوانب موجود جهت پیاده‌سازی این سیستم نوین شبه همگانی در شهر تهران سنجیده شود. به دلیل نا آشنا بودن مردم جامعه با این طریقه نوین سفر، لازم است در خصوص نحوه عملکرد این خدمات ومزایای استفاده از این خدمات در سطح شهر اطلاع‌رسانی شود. در این مطالعه به طور کامل انواع سیستم‌های همپیمایی موجود در دنیا شرح داده شده و مزایا و معایب هر سیستم به طور کامل شرح داده شده‌است.
به منظور ایجاد سیستم همپیمایی 4 مؤلفه اصلی بایستی مدنظر قرار گیرد. 1- شناسایی مکان مناسب 2-شناسایی متولی مناسب 3- شناسایی فعالیت‌هایی که تداوم اجرای سیستم را تضمین نمایند 4- شناسایی تجهیزات، ابزارها و تکنولوژی‌های مورد استفاده. که در بخشی از این مطالعه، این موارد به طور کامل معرفی شده و انواع مختلف آنها مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
یکی از مهمترین مسائل در سیستم همپیمایی، برآوردهای مالی می‌باشد. شخصی که همه روزه از وسیله نقلیه شخصی خود جهت سفرهای کاری استفاده می‌کند، باید به طور کامل توجیه اقتصادی گردد تا نسبت به استفاده از این خدمات ترغیب شود. در این مطالعه با محاسبه هزینه‌های سفر با خودروهای شخصی، هزینه خدمات همپیمایی محاسبه شده‌است. بر اساس این محاسبات مشخص می‌شود که استفاده شخص از خدمات همپیمایی در کوتاه مدت و بلند مدت، صرفه اقتصادی دارد و یا خیر.
با توجه به اینکه خدمات همپیمایی دارای دو نوع همپیمایی با خودروی سواری و ون می‌باشد. لازم است نحوه پیاده‌سازی هر کدام از انواع این خدمات به طور کامل شرح داده شود. از آنجایی که خدمات همپیمایی با ون دارای پیچیدگی‌های بیشتری است، در این مطالعه در بخش جداگانه، منحصراً در رابطه با راه‌اندازی همپیمایی با ون بحث شده و به خصوص بررسی شده که بر اساس تغییر متولی تأمین ناوگان در این خدمات، برنامه‌ریزیها برای هرکدام به چه نحوی می‌باشد سپس فاکتورهایی که در خدمات رسانی مؤثر می‌باشند، توضیح داده شده‌اند.
یکی دیگر از مسائل مهم در تداوم سیستم همپیمایی، ارائه مشوق‌های مختلف می‌باشد. مشوق‌های بسیاری جهت اجرای خدمات همپیمایی می‌توان ارائه نمود ولی نکته‌ی مهمی که در اولویت‌بندی این مشوق‌ها لازم است مدنظر قرار گیرد، قابلیت اجرای این مشوق‌ها و میزان تأثیری است که هر مشوق بر اجرای خدمات همپیمایی می‌گذارد. در این مطالعه با بررسی مشوق‌های معرفی شده و بررسی و ارزیابی آنها از لحاظ اجرایی، تعیین می‌گردد که کدام مشوق از قابلیت اجرای بالاتری نسبت به بقیه برخوردار می‌باشد و دلایل لازم جهت ارائه این نتایج بیان می‌گردد. همچنین مشخص می‌گردد که هر مشوق تا چه اندازه در اجرای خدمات همپیمایی مؤثر می‌باشد و تمامی مشوق‌ها بر این اساس رتبه‌بندی می‌گردند.
بر اساس دیدگاه‌های مختلف، سناریوهای مختلفی برای خدمات همپیمایی قابل تعریف است که در این مطالعه 7 سناریوی مختلف تعریف شده‌است. همچنین بدون وجود قوانین اجرایی نمی‌توان انتظار داشت که ین خدمات دوام اجرایی داشت باشند که در این مطالعه با بررسی دقیق تمامی قوانین موجود در دنیا و همچنین شرایط شهر تهران، مجموعه قوانینی جهت اجرای سیستم همپیمایی تدوین شده‌است. در کنار این قوانین به منظور اجرای این خدمات توسط شرکت‌های خصوصی فعال در تهران، برای انجام هر فعالیت، صلاحیتی تعیین شده که در صورت احراز آن، شرکت خصوصی می‌تواند مسئول انجام آن فعالیت باشد.
در مجموع طی این مطالعه، اجرای خدمات همپیمایی توسط سازمان تاکسیرانی، در 5 گام خلاصه می‌شود که عبارتند از:
- تعیین مناطق با قابلیت بالای استقبال از خدمات همپیمایی
- تشکیل مرکزی جهت جمع‌آوری مشخصات متقاضیان و هماهنگ نمودن آنها با یکدیگر
- ارائه ناوگان به خدمات همپیمایی با خودروی ون
- ارائه برخی مشوق‌ها به همپیمایان و برقراری هماهنگی‌های لازم با دیگر سازمان‌‌ها
- نظارت بر اجرای صحیح این خدمات و رعایت قوانین تدوین شده
